زانو
زانو بزرگترین مفصل بدن است که هم حرکت لولایی به شکل خم و راست شدن دارد و هم می تواند تا حدودی حرکات چرخشی انجام دهد. و هرعملی که آسیب زندخ به ان باشد عمده ترین علت اینکه باعث می شود که بیماران برای تعویض مفصل زانو اقدام کنند ، درد شدید زانو ، ناشی از آسیب ، تصادف ،بیماری های مزمن و یا ساییدگی مفصل زانو باید انجام شود.
زانو از استخوان فمور ران، درشت نی، کشکک، رباط ها و تاندون ها تشکیل شده است. مفصل زانو به دلیل تحمل نیروی زیادی که به آن وارد میشود بیشتر از مفاصل دیگر در معرض آسیب قرار دارد. نیرویی که هنگام راه رفتن به زانو وارد میشود ۱٫۵ برابر وزن بدن است. این مقدار هنگام بالا رفتن از پله ها به ۳-۴ برابر و هنگام نشستن به ۸ برابر وزن بدن افزایش پیدا میکند.
درد زانو
اغلب بیماری ها نظیر آرتریت زانو یا ساییدگی زانو موجب درد شدیدی در زانو می شود و فرد را ناچار به انجام عمل تعویض مفصل زانو می کند ولی پزشکان معمولا قبل از انجام جراحی به بیماران خود توصیه هایی در رابطه با کاهش وزن و تغذیه مناسب و ورزش می کنند. همچنین بیمار می تواند داروهای ضدالتهابی و تسکین دهنده نیز مصرف کند ولی این داروها نیز پس از مدتی تاثیر خود را از دست داده و فرد دچار یک درد مزمن و مستمر در زانوی خود میشود و برای بازگشت به زندگی عادی خود به ناچار به انجام این جراحی روی می آورد.
تعویض مفصل زانو یا آرتروپلاستی
عملی است که طی آن مفصل آسیب دیده بیمار بطور کامل جایگزین می گردد. یکی از عمده ترین علت اینکه باعث می شود که بیماران برای تعویض مفصل زانو اقدام کنند ، درد شدید زانو ، ناشی از آسیب ، تصادف ،بیماری های مزمن و یا ساییدگی مفصل زانو است ، که این درد شدید خود به عوامل زیادی مانند محل درد زانو که ممکن است پشت زانو ، زیر زانو، کشکک یا … یا سن افراد بستگی دارد ، زیرا ساییدگی زانو معمولا با افزایش سن ارتباط مستقیم دارد.
این عمل جراحی زمانی انجام میشود که ناراحتی های ناشی از استرس و آرتریت مفصلی زانو با درمان غیر جراحی نمی تواند کنترل شود و به شدت کیفیت زندگی بیمار را تحت تاثیر قرار می دهد.
عملکرد این مفاصل مصنوعی ، طبیعی بوده و به طور معمول بسته به شرایط و نحوه استفاده ، طول عمر بالایی دارند . ولی اگر مفصل در طول زندگی فرد دچار اضافه بار بیش از حد ناشی از اضافه وزن ، تمرین شدید فیزیکی و غیره شود دچار شکستگی ، دررفتگی یا جداشدگی می شود.
زمان تعویض زانو
عمل جراحی تعویض مفصل زانو هنگامی انجام می شود که ناراحتی و درد ناشی از آرتریت مفصلی زانو توسط دارو کنترل نشود و بر کیفیت زندگی فرد تاثیر بگذارد. لازم به توضیح است که کارکرد این مفاصل مصنوعی، طبیعی بوده و با توجه به وضعیت ونحوه استفاده طول عمر بالایی نیز دارند. ولی در اثر فشار ناشی از اضافه وزن و تمرینات شدید فیزیکی ممکن است دچار شکستگی، دررفتگی و یا حتی جدا شدگی نیز بشود.
جراحی تعویض مفصل زانو باید توسط دکتر جراح ارتوپد ماهر انجام شود که البته این مورد تنها دلیل موفقیت در عمل تعویض مفصل زانو نیست و بیمار نیازمند زمان معالجه، درمان دقیق و منظم خدمات توانبخشی می باشد. همچنین کلیه دستور العمل های لازم پس از عمل شامل مراقبت از زخم، تغذیه بیمار و تمرینات توانبخشی توسط یک فیزیوتراپیست به همراهان بیمار داده می شود.
ارتباط تعویض مفصل زانو و سن
عمل جراحی تعویض مفصل زانو بیشتر در افراد مسن و میانسال انجام میشود ولی امروزه با بکارگیری مفاصل مصنوعی بهتر و تکنیک های جراحی جدیدتر میتوان در سنین جوانی و حتی نوجوانی هم این عمل را انجام داد. سن بیمار، وزن وی و یا جنسیت او عامل تعیین کننده در تصمیم گیری برای انجام جراحی نیست و مهمترین عامل در تصمیم گیری شدت درد بیمار و ناتوانی است که این درد برای زندگی بیمار ایجاد کرده است.
